Franciszek Bartosiewicz - Czyszki koło Lwowa

                                                            

Był najmłodszym dzieckiem Dominika i Anny Bartosiewicz. Szkołę Podstawową w Czyszkach rozpoczął w roku 1920, a ukończył w roku 1927. Następnie w roku 1927 podejmuje naukę w szkole średniej w Małym Seminarium Księży Misjonarzy w Krakowie.

Do roku 1931 naukę kontynuuje w Krakowie. Przeniesiony do seminarium w Wilnie, gdzie przyjeżdża 29.08.1931 roku i klasę maturalną kończy w roku 1932. Z nieznanych powodów nie przystępuje do egzaminu dojrzałości, który zdaje jako eksternista 17.11.1939 roku w Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza we Lwowie.

W roku 1937 podejmuje naukę w Państwowej Szkole Ogrodniczej w Wólce Kapitańskiej k. Lwowa. W latach okupacji w latach 1940-42 pracuje jako nauczyciel w Szkole Podstawowej i jako agronom w Czyszkach. W latach 1942-44 pracuje jako ogrodnik w skonfiskowanych przez Niemców majątkach ziemskich w Barszczowicach k. Lwowa i Chruśnie k. Lwowa.

W roku 1944 należy do Armii Krajowej wraz ze swymi braćmi Janem, Antonim i Józefem. Z chwilą rozbrajania żołnierzy Armii Krajowej przez wojska Armii Radzieckiej i wywózce opornych na wschód, 5.10.1944 zgłasza się do RKU w Lublinie. Skierowany do Frontowej Szkoły Oficerów Piechoty Nr 2 w Lublinie 25.10.1944 roku do I baonu strzeleckiego.

Szkołę Oficerską kończy 17.12.1944 r. i rozkazem Naczelnego Dowództwa Nr 8316 z 17.12.1944 r. zostaje promowany na oficera Wojska Polskiego w stopniu podporucznika. Przysięgę wojskową składa 18.12.1944 r. Dodatkiem do rozkazu dziennego Nr 74/44 z 21.12.1944 r. komendanta szkoły płk. Kotryma 21.12.1944 r. ppor. Bartosiewicz Franciszek odchodzi do dyspozycji Naczelnego Dowództwa - Oddział Personalny. Zdjęcie poniżej - ze zbiorów prywatnego autora.

1.01.1945 r. zgłasza się do 18 pułku piechoty 6 Dywizji Piechoty 1 Armii Wojska Polskiego w Przemyślu. Z pułkiem tym walczy o wyzwolenie Warszawy 17.01.1945 r. Następnie przeniesiony do 14 pułku piechoty jako dowódca 1 plutonu strzeleckiego 5 kompani 2 batalionu, walczy o wyzwolenie Bydgoszczy. W styczniu i lutym 1945 r. uczestniczy w ciężkich walkach na Wale Pomorskim, a 1-18 marca 1945 r. walczy o wyzwolenie Kołobrzegu. 16-19 kwietnia 1945 r. forsowanie Odry pod Siekierkami. Tam ginie dowódca 4 kompani por. Nowgorodcew i dowództwo kompani na pewien okres obejmuje Franciszek Bartosiewicz.  17 kwietnia 1945 roku otrzymuje osobiste pisemne podziękowanie generała Rola-Żymierskiego za forsowanie Odry. 3 maja 1945 r. w dniu dojścia wojsk polskich do Łaby i spotkania wojsk amerykańskich, zostaje ciężko ranny w nogi i głowę. Zostaje ranny w czasie pomyłkowego ostrzału 2 batalionu przez lotnictwo amerykańskie 3.05.19545 r. między godzinami 13.00 - 14,30 w Schonfeld nad Łabą. Był to ostatni dzień walki w tej wojnie 14 pułku piechoty. Od 3 maja do 3 listopada 1945 r. przebywa w polowym szpitalu Wojsk Radzieckich w Berlinie, gdzie zostaje mu amputowana prawa noga aż do biodra. (szlak bojowy pułku, w którym służył opisano w książce "14 pp dotarł do Łaby - wspomnienia uczestników walk").

Zdemobilizowany 9 sierpnia 1946 roku ze skreśleniem z rejestru RKU.

Za odwagę i bohaterstwo odznaczony i wyróżniony: Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Walecznych, Medalem za Odrę Nysę i Bałtyk, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Medalem za Warszawę, Odznaką Grunwaldu, Medalem za Berlin /radziecki/, Medalem Zwycięstwa /radziecki/, Medalem za Warszawę /radziecki/.  

Ponadto pechowym zrządzeniem losu był fakt, że nigdy nie dowiedział się o nadaniu mu przez Naczelnego Dowódcę w roku 1945, największych odznaczeń wojennych  jakim są,  Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy oraz Krzyża Walecznych. W trakcie zbierania informacji w archiwach polskich o drodze frontowej przez syna Franciszka, znalazł On rozkaz personalny Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego Nr 733 z 4.09.1945 roku o nadaniu tego orderu. Na wniosek złożony w Kancelarii Prezydenta RP przekazano mu w roku 2003 niniejszy Order jak i Krzyż Walecznych wraz ze stosownymi dokumentami, które nigdy nie były Mu wręczone. Tak więc po 58 latach, odznaczenia są tam gdzie być powinny - u rodziny.

Po wypisaniu ze szpitala przyjeżdża do Wrocławia, gdzie osiedliła się cała Jego rodzina, która została wypędzona z Czyszek. W okresie od sierpnia do grudnia 1946 roku zatrzymuje się we wsi Borkowice koło Trzebnicy woj. wrocławskie gdzie osiedlił się brat Jan z mamą Anną. Jako inwalida nie może znaleźć pracy. Od stycznia 1947 r. do grudnia 1948 roku prowadzi jako użytkownik gospodarstwo ogrodnicze we Wrocławiu przy ul. Opolskiej 130. 30.07.1948 roku zawiera we Wrocławiu związek małżeński z Czesławą Nakielską /zdjęcie powyżej/. Ze związku tego urodziło się dwoje dzieci : Marek /1948/ oraz Alina /1953/. Dla inwalidy bez nogi praca w wyuczonym zawodzie ogrodnika była bardzo wyczerpująca. Trudno powiedzieć czy sam zrezygnował z prowadzenia ogrodnictwa czy ówczesne władze zmusiły go do rezygnacji.

11 lutego 1949 r. podejmuje pracę w Państwowej Centrali Handlowej we Wrocławiu jako księgowy. W zawodzie  księgowego pozostaje do emerytury, szkoląc się nieustannie na kursach doskonalenia zawodowego jak : rachunkowości ogólnej, rachunkowości handlowej i rachunkowości przemysłowej. Po śmierci żony Czesławy 15.05.1970 r. przez dwanaście lat pozostaje sam wychowując córkę Alinę. Syn Marek ożenił się i mając swoją rodzinę wyprowadził się do Dąbrowy Górniczej, gdzie otrzymał mieszkanie, podjął pracę i ukończył studia. Trzeba przyznać, że finansowo rodzina była niezależna, albowiem Franciszek od roku 1946 otrzymywał najpierw pomoc w postaci zaopatrzenia inwalidzkiego, następnie rentę inwalidy wojennego, a równocześnie pracował. W roku 1975 na wniosek Związku Inwalidów Wojennych otrzymuje Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. W 8 czerwca 1982 zawiera drugi związek małżeński we Wrocławiu z Zofią Małachowską, z którą pozostaje do śmierci 15.05.1987 roku. Umiera mając 73 lata i pochowany jest na cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu - kwatera 130.

Nigdy nie pogodził się z faktem utraty nogi lecz dostosował się do sytuacji bardzo dobrze. Był osobą skrytą i nerwową. W czasie zmian pogody blizna dokuczała mu bardzo i wtedy był nerwowy i drażliwy. Okrywał ją różnymi futerkami i odzieżą, aby ją ogrzać. Nie lubił być bezczynnym. Mimo trudności pomagał prowadzić żonie ogródek działkowy gdzie kopał, robił ogrodzenie, plewił grządki i zrobił inspekty. Często odwiedzał swoich braci i matkę, którzy mieszkali w okolicach Wrocławia. Jedyną pociechą dla niego było to, że rodzina wygnana z Czyszek w całości przeżyła wojnę bez większych tragedii i osiedliła się blisko siebie. Po śmierci mamy Anny w 1961 r. wielokrotnie spotykał się  z braćmi prowadząc rozmowy o rodzinnej miejscowości.