Spośród wszystkich lat wojny i lat, które poprzedziły masowe i wymuszone opuszczenie Kresów Wschodnich przez większość Polaków, lata 1945-46 były tragedią dla setek tysięcy Polaków i najtragiczniejszy okres w dziejach narodu. Zapoczątkowany został w roku 1939 po niespodziewanej napaści Związku Radzieckiego na Polskę, a dla mieszkańców okolic Lwowa w dniu 22 września po kapitulacji Lwowa.
Wszystko co wydawało się tak trwałe przez dziesiątki lat utracono w ciągu kilku dni tego tragicznego miesiąca. Głęboki kontrast między latami spokoju i wolności, a latami okupacji i nieustannej obawy przed wywozem, czy aresztowaniem, pogłębiał w mieszkańcach tej ziemi zaskakujące przeciwności życia, na które nikt nie był przygotowany. Z polską zaradnością i odwagą starano się przeciwstawić temu co było mam obce i nieprzyjazne. Walka była z góry przegrana. Tęsknota za kresami jest tak dalece zakorzeniona w mentalności Polaków i przekazywana z pokolenia na pokolenie, że długo jeszcze będzie w naszych sercach.
W połowie roku 1945 wojna już się skończyła, lecz na kresach Ukraińcy byli nadal w stanie wojny z mieszkańcami tych ziem, mordując Polaków, paląc ich domostwa i rabując dobytek. Wszyscy mieszkańcy Czyszek pod naporem sytuacji postanowili wyjechać na zachód. Nie było to łatwe, całe pokolenia mieszkały w Czyszkach, ksiądz czyszecki i wszyscy mieszkańcy to jak jedna rodzina, tam było im dobrze, tu dorastali, żyli, umierali. Bardzo ciężko było im zostawić ukochaną krainę, dom, kościół, groby najbliższych, ale też los był nieubłagany, zostać nie było sensu, wybór był tylko między życiem, a śmiercią i to w wielu przypadkach w mękach.